නියුමෝනියාව යනු කුමක්ද? දැනුවත් වෙන්න මේ ලිපිය කියවන්න...
නියුමෝනියාව යනු බැක්ටීරියා, වෛරස් හෝ දිලීර මගින් ඔබේ පෙණහලුවල ඇති වන ආසාදනයක්... මේ කියන්න හදන්නේ නියුමෝනියාව ගැන විස්තර කිහිපයක්... දැනුවත් වීම හරි වටිනවානේ...හැදෙන්න කළින් පරිස්සම් වීම නිසා මේ වගේ රෝගයක් ඇතිවීමේ අවදානම අඩු කරගන්න පුළුවන් වේවී...
නියුමෝනියාව නිසා ඔබේ පෙනහළු පටක ඉදිමීම (දැවිල්ල) ඇති වන අතර ඔබේ පෙණහලුවල දියර හෝ සැරව ඇති විය හැක. බැක්ටීරියා නියුමෝනියාව සාමාන්යයෙන් වෛරස් නියුමෝනියාවට වඩා දරුණු වන අතර එය බොහෝ විට තනිවම විසඳයි.
නියුමෝනියාව පෙනහළු එකකට හෝ දෙකටම බලපෑ හැකිය. ඔබේ පෙනහළු දෙකෙහිම ඇතිවන නියුමෝනියාව ද්විපාර්ශ්වික හෝ ද්විත්ව නියුමෝනියාව ලෙස හැඳින්වේ.
වෛරස් හා බැක්ටීරියා නියුමෝනියාව අතර වෙනස කුමක්ද?
සියලුම නියුමෝනියාව ඔබේ පෙණහලුවල ආසාදනයක් නිසා ඇතිවන දැවිල්ලක් වන අතර, මූල හේතුව වෛරස්, බැක්ටීරියා හෝ දිලීර ද යන්න මත ඔබට විවිධ රෝග ලක්ෂණ ඇති විය හැක.
වෛරස් නියුමෝනියාවට වඩා බැක්ටීරියා නියුමෝනියාව වඩාත් සුලභ හා දරුණු වේ.
එය රෝහලේ රැඳී සිටීමට අවශ්ය වීමට වැඩි ඉඩක් ඇත. සැපයුම්කරුවන් බැක්ටීරියා නියුමෝනියාව ප්රතිජීවක ඖෂධ සමඟ ප්රතිකාර කරයි. වෛරස් නියුමෝනියාව උණ වැනි රෝග ලක්ෂණ ඇති කරන අතර එය තනිවම විසඳා ගැනීමට ඉඩ ඇත.
සාමාන්යයෙන් වෛරස් නියුමෝනියාව සඳහා විශේෂිත ප්රතිකාර අවශ්ය නොවේ.
රෝග ලක්ෂණ සහ හේතු
අධික උණ, කැස්ස, තෙහෙට්ටුව, හුස්ම හිරවීම, දහඩිය දැමීම හෝ මිරිස්, වේගවත් හෘද ස්පන්දන වේගය සහ තවත් බොහෝ දේ නියුමෝනියාවේ රෝග ලක්ෂණ වේ. ඔබට නියුමෝනියාවේ සියලුම රෝග ලක්ෂණ අත්‍යවශ්‍ය නොවේ. කුඩා දරුවන් සහ වැඩිහිටි වැඩිහිටියන් තුළ රෝග ලක්ෂණ වෙනස් විය හැක.
නියුමෝනියාවේ ලක්ෂණ සහ රෝග ලක්ෂණ මොනවාද?
නියුමෝනියාවේ රෝග ලක්ෂණ හේතුව මත රඳා පවතී. රෝග ලක්ෂණ මෘදු සිට දරුණු දක්වා විය හැක. ළදරුවන්ට, කුඩා දරුවන්ට සහ වැඩිහිටියන්ට විවිධ රෝග ලක්ෂණ ඇති විය හැක.
බැක්ටීරියා නියුමෝනියාවේ රෝග ලක්ෂණ
බැක්ටීරියා නියුමෝනියාවේ රෝග ලක්ෂණ ක්රමයෙන් හෝ හදිසියේ වර්ධනය විය හැක. රෝග ලක්ෂණ ඇතුළත් වේ:
අධික උණ (105 F හෝ 40.55 C දක්වා).
කහ, කොළ හෝ ලේවැකි ශ්ලේෂ්මල සහිත කැස්ස.
තෙහෙට්ටුව...
වේගවත් හුස්ම ගැනීම...
හුස්ම හිරවීම.
වේගවත් හෘද ස්පන්දන වේගය.
දහඩිය දැමීම හෝ සිසිල් වීම.
පපුවේ වේදනාව සහ/හෝ උදර වේදනාව, විශේෂයෙන් කැස්ස හෝ ගැඹුරු හුස්ම ගැනීම.
ආහාර රුචිය නැති වීම.
නිල් පැහැති සම, තොල් හෝ නියපොතු ..
ව්යාකූලත්වය හෝ වෙනස් වූ මානසික තත්ත්වය.
වෛරස් නියුමෝනියාවේ රෝග ලක්ෂණ
වෛරස් නියුමෝනියාවේ රෝග ලක්ෂණ දින කිහිපයක් පුරා වර්ධනය වේ.
ඔබට බැක්ටීරියා නියුමෝනියාව හා සමාන රෝග ලක්ෂණ තිබිය හැකිය, නැතහොත් ඔබට අතිරේකව තිබිය හැකිය:
වියළි කැස්ස.
හිසරදය.
මාංශ පේශි වේදනාව.
අධික තෙහෙට්ටුව හෝ දුර්වලකම.
කුඩා දරුවන් තුළ නියුමෝනියා රෝග ලක්ෂණ
ළදරුවන් සහ අලුත උපන් බිළිඳුන් නියුමෝනියාවේ කිසිදු රෝග ලක්ෂණයක් නොපෙන්විය හැකිය හෝ ඔවුන්ගේ රෝග ලක්ෂණ වැඩිහිටියන්ට වඩා වෙනස් විය හැකිය,
උණ, සෙම්ප්‍රතිශ්‍යාව, සාමාන්ය අසහනය, දහඩිය / රතු වූ සම.
කැස්ස.
හුස්ම ගැනීමේ අපහසුව හෝ වේගවත් හුස්ම ගැනීම (tachypnea).
ආහාර රුචිය නැති වීම.
වමනය.
ශක්තිය නොමැතිකම.
නොසන්සුන්කම හෝ කලබලකාරී බව.
ළදරුවන් සහ කුඩා දරුවන් තුළ ඔබට සෙවිය හැකි සලකුණු ඇතුළත් වේ:
හුස්ම ගැනීම හෝ ඝෝෂාකාරී හුස්ම ගැනීම සමඟ ගොරවන ශබ්දය.
අඩු තෙත් සහිත මුත්රා හෝ ඩයපර් ප්‍රමාණය අඩු වීම.
සුදුමැලි සම.
ලිස්සන ගතිය.
වෙනදාට වඩා අඬනවා.
පෝෂණය කිරීමේ අපහසුතාව.
65 ට වැඩි වැඩිහිටියන්ගේ නියුමෝනියා රෝග ලක්ෂණ
65 ට වැඩි වැඩිහිටියන්ට හෝ දුර්වල ප්‍රතිශක්තිකරණ පද්ධතියක් ඇති අයට නියුමෝනියාවේ (කැස්ස සහ හුස්ම හිරවීම වැනි) මෘදු හෝ අඩු සැලකිය යුතු රෝග ලක්ෂණ තිබිය හැක.
පවතින සෞඛ්ය තත්ත්වයන්ගේ රෝග ලක්ෂණ වඩාත් නරක අතට හැරිය හැක. වැඩිහිටි වැඩිහිටියන්ට අත්විඳිය හැකිය:
මානසික තත්වයේ හදිසි වෙනසක්.
අඩු ආහාර රුචිය.
තෙහෙට්ටුව.
නියුමෝනියාවට හේතුව කුමක්ද?
ඔබේ ප්‍රතිශක්තිකරණ පද්ධතිය ඔබේ පෙණහලුවල කුඩා මලුවල (ඇල්වෙයෝලි) ආසාදනයකට පහර දෙන විට නියුමෝනියාව වර්ධනය විය හැක. මෙය ඔබේ පෙණහලු ඉදිමීමට සහ තරල කාන්දු වීමට හේතු වේ.
බොහෝ බැක්ටීරියා, වෛරස් සහ දිලීර නියුමෝනියාව ඇති කරන ආසාදන ඇති කළ හැකිය.
වැඩිහිටියන්ට වඩාත් පොදු හේතුව බැක්ටීරියා වන අතර පාසල් වයසේ ළමුන් සඳහා වෛරස් වඩාත් පොදු හේතුව වේ. නියුමෝනියාවට හේතු විය හැකි පොදු රෝග වලට ඇතුළත් වන්නේ:
සාමාන්ය සීතල (rhinovirus).
COVID-19 (SARS-COV-2).
උණ (ඉන්ෆ්ලුවෙන්සා වෛරසය).
Human metapneumovirus (HMPV).
මානව පැරයින්ෆ්ලුවෙන්සා වෛරසය (HPIV).
Legionnaires රෝගය.
මයිකොප්ලාස්මා නියුමෝනියා බැක්ටීරියාව.
නියුමොකොකල් රෝගය.
Pneumocystis නියුමෝනියාව.
ශ්වසන සමමුහුර්ත වෛරසය (RSV).
නියුමෝනියාව බෝවෙනවද?
නියුමෝනියාව ඇත්ත වශයෙන්ම බෝවන රෝගයක් නොවේ,
නමුත් එය ඇති කරන බැක්ටීරියා සහ වෛරස්. නිදසුනක් වශයෙන්, උණ බෝවන අතර නියුමෝනියාවට හේතු විය හැක, නමුත් ඉන්ෆ්ලුවෙන්සා ඇති බොහෝ පුද්ගලයින්ට නියුමෝනියාව නොලැබේ.
බහුලවම නියුමෝනියාව ඇති කරන බැක්ටීරියා, Streptococcus pneumoniae, ආසාදිත පෘෂ්ඨයන් ස්පර්ශ කිරීමෙන් හෝ කැස්ස සහ කිවිසුම් යාමෙන් පුද්ගලයාගෙන් පුද්ගලයාට පැතිර යා හැක.
දිලීර නිසා ඇතිවන නියුමෝනියාව බෝ නොවේ. වෛරස් හා බැක්ටීරියා වැනි දිලීර ආසාදන පුද්ගලයාගෙන් පුද්ගලයාට පැතිරෙන්නේ නැත.
රෝග විනිශ්චය සහ පරීක්ෂණ
නියුමෝනියාව හඳුනා ගන්නේ කෙසේද?
නියුමෝනියාව හඳුනා ගැනීම සඳහා, සෞඛ්ය සේවා සපයන්නා ඔබේ සෞඛ්ය ඉතිහාසය ගැන විමසා ශාරීරික පරීක්ෂණයක් පවත්වනු ඇත. ඔවුන් වෙදනලාවකින් ඔබේ පෙණහලුවලට සවන් දෙන අතර අමතර පරීක්ෂණ සිදු කිරීමට හෝ ඇණවුම් කිරීමට හැකිය.
මේවාට රූපගත කිරීම් (පපුවේ X-කිරණ වැනි), ස්පන්දන ඔක්සිමිතිය (ඔබේ රුධිරයේ ඔක්සිජන් මට්ටම පරීක්ෂා කිරීම), රුධිර පරීක්ෂණ හෝ ස්පුටම් (කෙල) පරීක්ෂණ ඇතුළත් වේ.
ඔබේ සෞඛ්ය සේවා සපයන්නා ඔබට නියුමෝනියාව ඇති බව තහවුරු කළත්, සමහර විට, ඔවුන්ට නිශ්චිත හේතුව සොයාගත නොහැක.
කළමනාකරණය සහ ප්රතිකාර
නියුමෝනියාව ප්රතිකාර කරන්නේ කෙසේද?
නියුමෝනියාව සඳහා ප්රතිකාර කිරීම රඳා පවතින්නේ හේතුව - බැක්ටීරියා, වෛරස් හෝ දිලීර - සහ ඔබේ නඩුව කෙතරම් බරපතලද යන්න මතය.
බොහෝ අවස්ථාවන්හීදී, හේතුව නිශ්චය කළ නොහැකි අතර ප්‍රතිකාරය අවධානය යොමු කර ඇත්තේ රෝග ලක්ෂණ කළමනාකරණය කිරීම සහ ඔබේ තත්වය නරක අතට හැරීමට වග බලා ගැනීමයි.
සමහර ප්‍රතිකාරවලට ඇතුළත් විය හැකිය:
ප්රතිජීවක: ප්රතිජීවක බැක්ටීරියා නියුමෝනියාවට ප්රතිකාර කරයි. ඔවුන්ට වෛරසයකට ප්රතිකාර කළ නොහැකි නමුත් ඔබට වෛරසයක් සමඟම බැක්ටීරියා ආසාදනයක් ඇත්නම් සැපයුම්කරුවෙකු විසින් ඒවා නියම කළ හැක.
දිලීර නාශක ඖෂධ: දිලීර ආසාදනයක් නිසා ඇතිවන නියුමෝනියාවට ප්රතිකාර කළ හැක.
ප්රතිවෛරස් ඖෂධ: වෛරස් නියුමෝනියාව සාමාන්යයෙන් ඖෂධ සමඟ ප්රතිකාර නොකරන අතර එය තනිවම පහව යා හැක. ඔබ කොපමණ කාලයක් රෝගාතුරව සිටින්නේද සහ වෛරසයකින් ඔබ කෙතරම් අසනීප වන්නේද යන්න අඩු කිරීමට සැපයුම්කරුවෙකු විසින් oseltamivir (Tamiflu®), zanamivir (Relenza®) හෝ peramivir (Rapivab®) වැනි ප්රතිවෛරස් නියම කළ හැක.
ඔක්සිජන් චිකිත්සාව: ඔබට ප්‍රමාණවත් ඔක්සිජන් නොලැබේ නම්, සැපයුම්කරුවෙකු ඔබේ නාසයේ නලයක් හෝ ඔබේ මුහුණේ වෙස් මුහුණක් හරහා අමතර ඔක්සිජන් ලබා දිය හැක.
IV තරල: ඔබේ නහර (IV) වෙත කෙලින්ම ලබා දෙන තරල විජලනය ප්රතිකාර කිරීම හෝ වැළැක්වීම.
තරල බැහැර කිරීම: ඔබේ පෙණහලු සහ පපුවේ බිත්තිය (ප්ලූරල් එෆියුෂන්) අතර තරල විශාල ප්‍රමාණයක් තිබේ නම්, සැපයුම්කරුවෙකුට එය ඉවතට ගත හැකිය. මෙය කැතීටරයක් හෝ ශල්යකර්මයකින් සිදු කෙරේ.
නියුමෝනියාව තනිවම පහව යා හැකිද?
වෛරස් නියුමෝනියාව බොහෝ විට තනිවම පහව යයි, නමුත් රෝග ලක්ෂණ වලට ප්රතිකාර කිරීම සහ බරපතල සංකූලතා ඇතිවීමේ අවදානම අවම කිරීම සඳහා ඔබ සැමවිටම ඔබේ සෞඛ්ය සේවා සැපයුම්කරුගේ නිර්දේශ අනුගමනය කළ යුතුය.
නියුමෝනියා රෝග ලක්ෂණ කළමනාකරණය කරන්නේ කෙසේද?
ප්‍රති-ප්‍රති-පිළිවෙලින් ලබා දෙන ඖෂධ සහ අනෙකුත් නිවෙස් ප්රතිකාර මඟින් ඔබට සුවයක් දැනීමට සහ නියුමෝනියා රෝග ලක්ෂණ කළමනාකරණය කිරීමට උපකාරී වේ.
වේදනා නාශක සහ උණ අඩු කරන්නන්: ශරීර කැක්කුම සහ උණ සඳහා උපකාර කිරීම සඳහා ඔබේ සැපයුම්කරු ibuprofen (Advil®) සහ acetaminophen (Tylenol®) වැනි ඖෂධ නිර්දේශ කළ හැක.
කැස්ස මර්දනය කරන්නන්: නියුමෝනියාව සඳහා කැස්ස මර්දන ඖෂධ ගැනීමට පෙර ඔබේ සෞඛ්ය සේවා සපයන්නාගෙන් විමසන්න. ඔබේ පෙනහළු පිරිසිදු කිරීමට උපකාර කිරීම සඳහා කැස්ස වැදගත් වේ.
හුස්ම ගැනීමේ ප්රතිකාර සහ ව්‍යායාම: ශ්ලේෂ්මල ලිහිල් කිරීමට සහ ඔබට හුස්ම ගැනීමට උපකාර කිරීමට ඔබේ සැපයුම්කරු මෙම ප්රතිකාර නියම කළ හැක.
ආර්ද්‍රතාකාරකයක් භාවිතා කිරීම: ඔබේ සැපයුම්කරු ඔබේ ඇඳ අසල කුඩා ආර්ද්‍රතාකාරකයක් තබා ගැනීම හෝ හුස්ම ගැනීම පහසු කිරීම සඳහා වාෂ්ප ස්නානය හෝ ස්නානය කිරීම නිර්දේශ කළ හැකිය.
දියර වර්ග බොහොමයක් පානය කිරීම.
වැළැක්වීම
නියුමෝනියාව වළක්වා ගන්නේ කෙසේද?
නියුමෝනියාව වළක්වා ගැනීමට ඇති හොඳම ක්‍රමය නම් බැක්ටීරියා සහ වෛරස් වලට එරෙහිව එන්නත් ලබා ගැනීමයි. ඔබේ නියුමෝනියා අවදානම අවම කර ගැනීමට ඔබට දිනපතා ගත හැකි පූර්වාරක්ෂාවන් ද ඇත.
ඔබේ නියුමෝනියා අවදානම අඩු කිරීමට වෙනත් ක්‍රම
එන්නත් කිරීමට අමතරව, සමහර සෞඛ්ය සම්පන්න පුරුදු සමඟින් ඔබට නියුමෝනියාව වැළඳීමේ සහ පැතිරීමේ අවදානම අඩු කර ගත හැකිය:
දුම්පානය නතර කර දුම්පානයෙන් වළකින්න. දුම්පානය ඔබේ පෙණහලුවලට හානි කරන අතර ඔබට ආසාදනයක් වැළඳීමේ ඉඩකඩ වැඩි කරයි.
කෑමට පෙර, කෑමට පෙර සහ විවේකාගාරය භාවිතා කිරීමෙන් පසු සබන් හා වතුරෙන් ඔබේ අත් සෝදන්න. සබන් නොමැති නම්, ඇල්කොහොල් මත පදනම් වූ අත් සනීපාරක්ෂක භාවිතා කරන්න.
ඔබ දෙදෙනාගෙන් එක් අයෙකුට උණ, සෙම්ප්‍රතිශ්‍යාව හෝ COVID-19 වැනි බෝවන රෝගයක් තිබේ නම්, වෙනත් පුද්ගලයින් සමඟ සමීප සම්බන්ධතා පැවැත්වීමෙන් සහ භාණ්ඩ බෙදා ගැනීමෙන් වළකින්න.
ඔබට රෝහලක හෝ වෙනත් සෞඛ්ය සේවා පහසුකම්වල රැඳී සිටීමට සිදුවුවහොත්, ඔබ රැඳී සිටින කාලය තුළ ආසාදනයක් වැළඳීමේ අවදානම අවම කර ගන්නේ කෙසේද යන්න පිළිබඳව ඔබේ සැපයුම්කරුවන්ගෙන් විමසීමට බිය නොවන්න.
සෞඛ්ය සම්පන්න ආහාර වේලක් ගන්න, ව්‍යායාම කරන්න සහ ප්‍රමාණවත් විවේකයක් ගන්න.
ඔබට ඇති විය හැකි වෙනත් ආසාදන හෝ සෞඛ්ය තත්වයන් සඳහා ප්රතිකාර ලබා ගන්න. මෙම තත්වයන් ඔබේ ප්‍රතිශක්තිකරණ පද්ධතිය
දුර්වල කළ හැකි අතර එමඟින් ඔබට නියුමෝනියාව වැළඳීමේ සම්භාවිතාව වැඩි කළ හැකිය.
අධික ලෙස මත්පැන් පානය කිරීමෙන් වළකින්න...
අන්තර්ජාලයෙන්....
නියුමෝනියාව පෙනහළු එකකට හෝ දෙකටම බලපෑ හැකිය. ඔබේ පෙනහළු දෙකෙහිම ඇතිවන නියුමෝනියාව ද්විපාර්ශ්වික හෝ ද්විත්ව නියුමෝනියාව ලෙස හැඳින්වේ.
වෛරස් හා බැක්ටීරියා නියුමෝනියාව අතර වෙනස කුමක්ද?
සියලුම නියුමෝනියාව ඔබේ පෙණහලුවල ආසාදනයක් නිසා ඇතිවන දැවිල්ලක් වන අතර, මූල හේතුව වෛරස්, බැක්ටීරියා හෝ දිලීර ද යන්න මත ඔබට විවිධ රෝග ලක්ෂණ ඇති විය හැක.
වෛරස් නියුමෝනියාවට වඩා බැක්ටීරියා නියුමෝනියාව වඩාත් සුලභ හා දරුණු වේ.
එය රෝහලේ රැඳී සිටීමට අවශ්ය වීමට වැඩි ඉඩක් ඇත. සැපයුම්කරුවන් බැක්ටීරියා නියුමෝනියාව ප්රතිජීවක ඖෂධ සමඟ ප්රතිකාර කරයි. වෛරස් නියුමෝනියාව උණ වැනි රෝග ලක්ෂණ ඇති කරන අතර එය තනිවම විසඳා ගැනීමට ඉඩ ඇත.
සාමාන්යයෙන් වෛරස් නියුමෝනියාව සඳහා විශේෂිත ප්රතිකාර අවශ්ය නොවේ.
රෝග ලක්ෂණ සහ හේතු
අධික උණ, කැස්ස, තෙහෙට්ටුව, හුස්ම හිරවීම, දහඩිය දැමීම හෝ මිරිස්, වේගවත් හෘද ස්පන්දන වේගය සහ තවත් බොහෝ දේ නියුමෝනියාවේ රෝග ලක්ෂණ වේ. ඔබට නියුමෝනියාවේ සියලුම රෝග ලක්ෂණ අත්‍යවශ්‍ය නොවේ. කුඩා දරුවන් සහ වැඩිහිටි වැඩිහිටියන් තුළ රෝග ලක්ෂණ වෙනස් විය හැක.
නියුමෝනියාවේ ලක්ෂණ සහ රෝග ලක්ෂණ මොනවාද?
නියුමෝනියාවේ රෝග ලක්ෂණ හේතුව මත රඳා පවතී. රෝග ලක්ෂණ මෘදු සිට දරුණු දක්වා විය හැක. ළදරුවන්ට, කුඩා දරුවන්ට සහ වැඩිහිටියන්ට විවිධ රෝග ලක්ෂණ ඇති විය හැක.
බැක්ටීරියා නියුමෝනියාවේ රෝග ලක්ෂණ
බැක්ටීරියා නියුමෝනියාවේ රෝග ලක්ෂණ ක්රමයෙන් හෝ හදිසියේ වර්ධනය විය හැක. රෝග ලක්ෂණ ඇතුළත් වේ:
අධික උණ (105 F හෝ 40.55 C දක්වා).
කහ, කොළ හෝ ලේවැකි ශ්ලේෂ්මල සහිත කැස්ස.
තෙහෙට්ටුව...
වේගවත් හුස්ම ගැනීම...
හුස්ම හිරවීම.
වේගවත් හෘද ස්පන්දන වේගය.
දහඩිය දැමීම හෝ සිසිල් වීම.
පපුවේ වේදනාව සහ/හෝ උදර වේදනාව, විශේෂයෙන් කැස්ස හෝ ගැඹුරු හුස්ම ගැනීම.
ආහාර රුචිය නැති වීම.
නිල් පැහැති සම, තොල් හෝ නියපොතු ..
ව්යාකූලත්වය හෝ වෙනස් වූ මානසික තත්ත්වය.
වෛරස් නියුමෝනියාවේ රෝග ලක්ෂණ
වෛරස් නියුමෝනියාවේ රෝග ලක්ෂණ දින කිහිපයක් පුරා වර්ධනය වේ.
ඔබට බැක්ටීරියා නියුමෝනියාව හා සමාන රෝග ලක්ෂණ තිබිය හැකිය, නැතහොත් ඔබට අතිරේකව තිබිය හැකිය:
වියළි කැස්ස.
හිසරදය.
මාංශ පේශි වේදනාව.
අධික තෙහෙට්ටුව හෝ දුර්වලකම.
කුඩා දරුවන් තුළ නියුමෝනියා රෝග ලක්ෂණ
ළදරුවන් සහ අලුත උපන් බිළිඳුන් නියුමෝනියාවේ කිසිදු රෝග ලක්ෂණයක් නොපෙන්විය හැකිය හෝ ඔවුන්ගේ රෝග ලක්ෂණ වැඩිහිටියන්ට වඩා වෙනස් විය හැකිය,
උණ, සෙම්ප්‍රතිශ්‍යාව, සාමාන්ය අසහනය, දහඩිය / රතු වූ සම.
කැස්ස.
හුස්ම ගැනීමේ අපහසුව හෝ වේගවත් හුස්ම ගැනීම (tachypnea).
ආහාර රුචිය නැති වීම.
වමනය.
ශක්තිය නොමැතිකම.
නොසන්සුන්කම හෝ කලබලකාරී බව.
ළදරුවන් සහ කුඩා දරුවන් තුළ ඔබට සෙවිය හැකි සලකුණු ඇතුළත් වේ:
හුස්ම ගැනීම හෝ ඝෝෂාකාරී හුස්ම ගැනීම සමඟ ගොරවන ශබ්දය.
අඩු තෙත් සහිත මුත්රා හෝ ඩයපර් ප්‍රමාණය අඩු වීම.
සුදුමැලි සම.
ලිස්සන ගතිය.
වෙනදාට වඩා අඬනවා.
පෝෂණය කිරීමේ අපහසුතාව.
65 ට වැඩි වැඩිහිටියන්ගේ නියුමෝනියා රෝග ලක්ෂණ
65 ට වැඩි වැඩිහිටියන්ට හෝ දුර්වල ප්‍රතිශක්තිකරණ පද්ධතියක් ඇති අයට නියුමෝනියාවේ (කැස්ස සහ හුස්ම හිරවීම වැනි) මෘදු හෝ අඩු සැලකිය යුතු රෝග ලක්ෂණ තිබිය හැක.
පවතින සෞඛ්ය තත්ත්වයන්ගේ රෝග ලක්ෂණ වඩාත් නරක අතට හැරිය හැක. වැඩිහිටි වැඩිහිටියන්ට අත්විඳිය හැකිය:
මානසික තත්වයේ හදිසි වෙනසක්.
අඩු ආහාර රුචිය.
තෙහෙට්ටුව.
නියුමෝනියාවට හේතුව කුමක්ද?
ඔබේ ප්‍රතිශක්තිකරණ පද්ධතිය ඔබේ පෙණහලුවල කුඩා මලුවල (ඇල්වෙයෝලි) ආසාදනයකට පහර දෙන විට නියුමෝනියාව වර්ධනය විය හැක. මෙය ඔබේ පෙණහලු ඉදිමීමට සහ තරල කාන්දු වීමට හේතු වේ.
බොහෝ බැක්ටීරියා, වෛරස් සහ දිලීර නියුමෝනියාව ඇති කරන ආසාදන ඇති කළ හැකිය.
වැඩිහිටියන්ට වඩාත් පොදු හේතුව බැක්ටීරියා වන අතර පාසල් වයසේ ළමුන් සඳහා වෛරස් වඩාත් පොදු හේතුව වේ. නියුමෝනියාවට හේතු විය හැකි පොදු රෝග වලට ඇතුළත් වන්නේ:
සාමාන්ය සීතල (rhinovirus).
COVID-19 (SARS-COV-2).
උණ (ඉන්ෆ්ලුවෙන්සා වෛරසය).
Human metapneumovirus (HMPV).
මානව පැරයින්ෆ්ලුවෙන්සා වෛරසය (HPIV).
Legionnaires රෝගය.
මයිකොප්ලාස්මා නියුමෝනියා බැක්ටීරියාව.
නියුමොකොකල් රෝගය.
Pneumocystis නියුමෝනියාව.
ශ්වසන සමමුහුර්ත වෛරසය (RSV).
නියුමෝනියාව බෝවෙනවද?
නියුමෝනියාව ඇත්ත වශයෙන්ම බෝවන රෝගයක් නොවේ,
නමුත් එය ඇති කරන බැක්ටීරියා සහ වෛරස්. නිදසුනක් වශයෙන්, උණ බෝවන අතර නියුමෝනියාවට හේතු විය හැක, නමුත් ඉන්ෆ්ලුවෙන්සා ඇති බොහෝ පුද්ගලයින්ට නියුමෝනියාව නොලැබේ.
බහුලවම නියුමෝනියාව ඇති කරන බැක්ටීරියා, Streptococcus pneumoniae, ආසාදිත පෘෂ්ඨයන් ස්පර්ශ කිරීමෙන් හෝ කැස්ස සහ කිවිසුම් යාමෙන් පුද්ගලයාගෙන් පුද්ගලයාට පැතිර යා හැක.
දිලීර නිසා ඇතිවන නියුමෝනියාව බෝ නොවේ. වෛරස් හා බැක්ටීරියා වැනි දිලීර ආසාදන පුද්ගලයාගෙන් පුද්ගලයාට පැතිරෙන්නේ නැත.
රෝග විනිශ්චය සහ පරීක්ෂණ
නියුමෝනියාව හඳුනා ගන්නේ කෙසේද?
නියුමෝනියාව හඳුනා ගැනීම සඳහා, සෞඛ්ය සේවා සපයන්නා ඔබේ සෞඛ්ය ඉතිහාසය ගැන විමසා ශාරීරික පරීක්ෂණයක් පවත්වනු ඇත. ඔවුන් වෙදනලාවකින් ඔබේ පෙණහලුවලට සවන් දෙන අතර අමතර පරීක්ෂණ සිදු කිරීමට හෝ ඇණවුම් කිරීමට හැකිය.
මේවාට රූපගත කිරීම් (පපුවේ X-කිරණ වැනි), ස්පන්දන ඔක්සිමිතිය (ඔබේ රුධිරයේ ඔක්සිජන් මට්ටම පරීක්ෂා කිරීම), රුධිර පරීක්ෂණ හෝ ස්පුටම් (කෙල) පරීක්ෂණ ඇතුළත් වේ.
ඔබේ සෞඛ්ය සේවා සපයන්නා ඔබට නියුමෝනියාව ඇති බව තහවුරු කළත්, සමහර විට, ඔවුන්ට නිශ්චිත හේතුව සොයාගත නොහැක.
කළමනාකරණය සහ ප්රතිකාර
නියුමෝනියාව ප්රතිකාර කරන්නේ කෙසේද?
නියුමෝනියාව සඳහා ප්රතිකාර කිරීම රඳා පවතින්නේ හේතුව - බැක්ටීරියා, වෛරස් හෝ දිලීර - සහ ඔබේ නඩුව කෙතරම් බරපතලද යන්න මතය.
බොහෝ අවස්ථාවන්හීදී, හේතුව නිශ්චය කළ නොහැකි අතර ප්‍රතිකාරය අවධානය යොමු කර ඇත්තේ රෝග ලක්ෂණ කළමනාකරණය කිරීම සහ ඔබේ තත්වය නරක අතට හැරීමට වග බලා ගැනීමයි.
සමහර ප්‍රතිකාරවලට ඇතුළත් විය හැකිය:
ප්රතිජීවක: ප්රතිජීවක බැක්ටීරියා නියුමෝනියාවට ප්රතිකාර කරයි. ඔවුන්ට වෛරසයකට ප්රතිකාර කළ නොහැකි නමුත් ඔබට වෛරසයක් සමඟම බැක්ටීරියා ආසාදනයක් ඇත්නම් සැපයුම්කරුවෙකු විසින් ඒවා නියම කළ හැක.
දිලීර නාශක ඖෂධ: දිලීර ආසාදනයක් නිසා ඇතිවන නියුමෝනියාවට ප්රතිකාර කළ හැක.
ප්රතිවෛරස් ඖෂධ: වෛරස් නියුමෝනියාව සාමාන්යයෙන් ඖෂධ සමඟ ප්රතිකාර නොකරන අතර එය තනිවම පහව යා හැක. ඔබ කොපමණ කාලයක් රෝගාතුරව සිටින්නේද සහ වෛරසයකින් ඔබ කෙතරම් අසනීප වන්නේද යන්න අඩු කිරීමට සැපයුම්කරුවෙකු විසින් oseltamivir (Tamiflu®), zanamivir (Relenza®) හෝ peramivir (Rapivab®) වැනි ප්රතිවෛරස් නියම කළ හැක.
ඔක්සිජන් චිකිත්සාව: ඔබට ප්‍රමාණවත් ඔක්සිජන් නොලැබේ නම්, සැපයුම්කරුවෙකු ඔබේ නාසයේ නලයක් හෝ ඔබේ මුහුණේ වෙස් මුහුණක් හරහා අමතර ඔක්සිජන් ලබා දිය හැක.
IV තරල: ඔබේ නහර (IV) වෙත කෙලින්ම ලබා දෙන තරල විජලනය ප්රතිකාර කිරීම හෝ වැළැක්වීම.
තරල බැහැර කිරීම: ඔබේ පෙණහලු සහ පපුවේ බිත්තිය (ප්ලූරල් එෆියුෂන්) අතර තරල විශාල ප්‍රමාණයක් තිබේ නම්, සැපයුම්කරුවෙකුට එය ඉවතට ගත හැකිය. මෙය කැතීටරයක් හෝ ශල්යකර්මයකින් සිදු කෙරේ.
නියුමෝනියාව තනිවම පහව යා හැකිද?
වෛරස් නියුමෝනියාව බොහෝ විට තනිවම පහව යයි, නමුත් රෝග ලක්ෂණ වලට ප්රතිකාර කිරීම සහ බරපතල සංකූලතා ඇතිවීමේ අවදානම අවම කිරීම සඳහා ඔබ සැමවිටම ඔබේ සෞඛ්ය සේවා සැපයුම්කරුගේ නිර්දේශ අනුගමනය කළ යුතුය.
නියුමෝනියා රෝග ලක්ෂණ කළමනාකරණය කරන්නේ කෙසේද?
ප්‍රති-ප්‍රති-පිළිවෙලින් ලබා දෙන ඖෂධ සහ අනෙකුත් නිවෙස් ප්රතිකාර මඟින් ඔබට සුවයක් දැනීමට සහ නියුමෝනියා රෝග ලක්ෂණ කළමනාකරණය කිරීමට උපකාරී වේ.
වේදනා නාශක සහ උණ අඩු කරන්නන්: ශරීර කැක්කුම සහ උණ සඳහා උපකාර කිරීම සඳහා ඔබේ සැපයුම්කරු ibuprofen (Advil®) සහ acetaminophen (Tylenol®) වැනි ඖෂධ නිර්දේශ කළ හැක.
කැස්ස මර්දනය කරන්නන්: නියුමෝනියාව සඳහා කැස්ස මර්දන ඖෂධ ගැනීමට පෙර ඔබේ සෞඛ්ය සේවා සපයන්නාගෙන් විමසන්න. ඔබේ පෙනහළු පිරිසිදු කිරීමට උපකාර කිරීම සඳහා කැස්ස වැදගත් වේ.
හුස්ම ගැනීමේ ප්රතිකාර සහ ව්‍යායාම: ශ්ලේෂ්මල ලිහිල් කිරීමට සහ ඔබට හුස්ම ගැනීමට උපකාර කිරීමට ඔබේ සැපයුම්කරු මෙම ප්රතිකාර නියම කළ හැක.
ආර්ද්‍රතාකාරකයක් භාවිතා කිරීම: ඔබේ සැපයුම්කරු ඔබේ ඇඳ අසල කුඩා ආර්ද්‍රතාකාරකයක් තබා ගැනීම හෝ හුස්ම ගැනීම පහසු කිරීම සඳහා වාෂ්ප ස්නානය හෝ ස්නානය කිරීම නිර්දේශ කළ හැකිය.
දියර වර්ග බොහොමයක් පානය කිරීම.
වැළැක්වීම
නියුමෝනියාව වළක්වා ගන්නේ කෙසේද?
නියුමෝනියාව වළක්වා ගැනීමට ඇති හොඳම ක්‍රමය නම් බැක්ටීරියා සහ වෛරස් වලට එරෙහිව එන්නත් ලබා ගැනීමයි. ඔබේ නියුමෝනියා අවදානම අවම කර ගැනීමට ඔබට දිනපතා ගත හැකි පූර්වාරක්ෂාවන් ද ඇත.
ඔබේ නියුමෝනියා අවදානම අඩු කිරීමට වෙනත් ක්‍රම
එන්නත් කිරීමට අමතරව, සමහර සෞඛ්ය සම්පන්න පුරුදු සමඟින් ඔබට නියුමෝනියාව වැළඳීමේ සහ පැතිරීමේ අවදානම අඩු කර ගත හැකිය:
දුම්පානය නතර කර දුම්පානයෙන් වළකින්න. දුම්පානය ඔබේ පෙණහලුවලට හානි කරන අතර ඔබට ආසාදනයක් වැළඳීමේ ඉඩකඩ වැඩි කරයි.
කෑමට පෙර, කෑමට පෙර සහ විවේකාගාරය භාවිතා කිරීමෙන් පසු සබන් හා වතුරෙන් ඔබේ අත් සෝදන්න. සබන් නොමැති නම්, ඇල්කොහොල් මත පදනම් වූ අත් සනීපාරක්ෂක භාවිතා කරන්න.
ඔබ දෙදෙනාගෙන් එක් අයෙකුට උණ, සෙම්ප්‍රතිශ්‍යාව හෝ COVID-19 වැනි බෝවන රෝගයක් තිබේ නම්, වෙනත් පුද්ගලයින් සමඟ සමීප සම්බන්ධතා පැවැත්වීමෙන් සහ භාණ්ඩ බෙදා ගැනීමෙන් වළකින්න.
ඔබට රෝහලක හෝ වෙනත් සෞඛ්ය සේවා පහසුකම්වල රැඳී සිටීමට සිදුවුවහොත්, ඔබ රැඳී සිටින කාලය තුළ ආසාදනයක් වැළඳීමේ අවදානම අවම කර ගන්නේ කෙසේද යන්න පිළිබඳව ඔබේ සැපයුම්කරුවන්ගෙන් විමසීමට බිය නොවන්න.
සෞඛ්ය සම්පන්න ආහාර වේලක් ගන්න, ව්‍යායාම කරන්න සහ ප්‍රමාණවත් විවේකයක් ගන්න.
ඔබට ඇති විය හැකි වෙනත් ආසාදන හෝ සෞඛ්ය තත්වයන් සඳහා ප්රතිකාර ලබා ගන්න. මෙම තත්වයන් ඔබේ ප්‍රතිශක්තිකරණ පද්ධතිය
දුර්වල කළ හැකි අතර එමඟින් ඔබට නියුමෝනියාව වැළඳීමේ සම්භාවිතාව වැඩි කළ හැකිය.
අධික ලෙස මත්පැන් පානය කිරීමෙන් වළකින්න...
අන්තර්ජාලයෙන්....
Countdown Timer
40 seconds remaining